คงจะดีไม่น้อยสำหรับสาย Ethereum Maximalist ที่อยากฟาร์ม ETH ให้ได้เยอะที่สุด ในขณะที่ความเสี่ยงอยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำ บทความนี้จะรวบรวม DApp ที่ผู้เขียนศึกษามาเบื้องต้นแล้วว่าสามารถลงทุนได้และยังมีความเสี่ยงที่รับได้ อย่างไรก็ตาม หลังจากเผยแพร่บทความนี้ไป อาจมีผลตอบแทน (APR) ที่คลาดเคลื่อนกับที่เขียนได้ ขอให้ศึกษาให้ดีก่อนการลงทุนอีกครั้งด้วยครับ

สิ่งที่ควรรู้ก่อนการลงทุน

1. บทความนี้จะรวมแหล่งฟาร์ม $ETH บน Arbitrum, Optimism และ Polygon เท่านั้น เนื่องจากการลงทุนใน Ethereum Chain จะทยอยสะสมยากเนื่องจากมีค่าแก๊สสูง
2. ผลตอบแทน (APR) ใน DApp นั้นอาจคลาดเคลื่อนจากหน้างานจริงเนื่องจากขึ้นกับปัจจัยหลายอย่าง เช่น TVL, ราคา Gov Token, Fee และอื่นๆ
3. การถือ Liquid Staking Derivative เช่น wstETH (จาก Lido), rETH (จาก Rocket Pool), sfrxETH (จาก Frax Finance), BETH (จาก Binance) จะได้รับผลตอบแทนเช่นเดียวกับการเป็น Validator Node (หัก Commission Fee 5%-15% ของรายได้) โดยขณะที่เขียน APR wstETH-4.5%, rETH-3.75%, sfrxETH-4.69%, BETH-4.06%
4. Balancer Boosted Aave V3 WETH (bbaWETH) เรียกว่า Boosted Pools Token เป็นเหรียญที่ฟาร์มอยู่ใน Balancer เพื่อรับ Trading Fee พร้อมๆกับเอาไปปล่อยกู้ใน AAVE เพื่อรับ ดอกเบี้ยฝาก
5. ที่ฟาร์มส่วนใหญ่จะเป็นการต่อยอดการนำ LSD ไปหาผลตอบแทนเพิ่มเติม
6. การฟาร์มใน DEX จะเป็นการเพิ่มสภาพคล่องคู่เหรียญ ซึ่งหากเงินลงทุนเราใหญ่กว่า TVL มากเกินไป อาจจะทำให้เกิดการขาดทุนจาก Slippage และ APR ที่ลดลงได้

1. ฟาร์ม rETH-WETH ใน Beethoven X - APR 9.37% (Optimism)

Beethoven X เป็น DEX ที่ขยายสาขาจาก Fantom มา Optimism ขณะนี้มี TVL 60.7m และ Rocket Fuel Pool ที่เราจะฟาร์ม rETH-WETH นั้นมี TVL ถึง 30m

ผลตอบแทนรวม 9.37% มาจาก Swap Fee 0.08% + 1.04% rETH (โดนหักจาก 3.75% เข้า Treasury) + 0.03% $BAL + 8.21% $OP Incentive ซึ่งมีสัดส่วนเยอะที่สุด

จากการตรวจสอบกระเป๋า Treasury ของ Beethoven X พบว่า Beethoven X ได้รับ 500,000 $OP Incentive มาในปีก่อน ปัจจุบันเหลือ 412,909.85 $OP คาดว่าสามารถใช้เป็นแรงจูงใจในการฟาร์มได้อีกนาน

Link: Beethoven X

2. ฟาร์ม wstETH-bbaWETH ใน Balancer - APR 10.17% (Polygon)

Balancer เป็น DeFi OG ยุคแรกต้นแบบของ Beethoven X มี TVL 1.05b คู่เหรียญ wstETH-bbaWETH TVL 4.9m แม้จะไม่เยอะเท่าไหร่แต่ก็เหมาะหากต้องกระจายความเสี่ยงไปหลายแพลตฟอร์ม

มี APR 10.17% จาก 0.09% Fee + 1.04% wstETH APR (โดนหักจาก 4.5% เข้า Treasury) + 0.08% bbaWETH + 8.96% $BAL

อีกคู่เหรียญที่ APR พอกันคือ frxETH-bbaWETH แต่ TVL มีเพียง $395,057 จึงไม่แนะนำเท่าไหร่

Link: Balancer

3. ฟาร์ม frxETH-WETH ใน Velodrome - APR 8.47% (Optimism)

Velodrome เป็น DEX ที่ Fork มาจาก Solidly แล้วต่อยอดให้ดีกว่า มี TVL 231m เป็นอันดับ 1 ใน Optimism โดยคู่เหรียญที่น่าฟาร์มมี 3 คู่คือ

• frxETH-WETH - TVL 5.42m - 8.47% APR
• rETH-WETH - TVL 15.99m - 5.86% APR แต่เมื่อรวม APR แฝงจาก rETH จะได้รวม 7.74% APR
• wstETH-WETH - TVL 13.18m - 5.61% APR แต่เมื่อรวม APR แฝงจาก wstETH จะได้รวม 7.86% APR
• sfrxETH-frxETH - TVL 1.57m - 11.01% APR แต่เมื่อรวม APR แฝงจาก frxETH จะได้รวม 13.36% APR

ผลตอบแทนหลักจะได้ในรูป $VELO เท่านั้น ดังนั้นราคาเหรียญและ TVL จึงมีผลค่อนข้างมากใน Velodrome

Link: Velodrome

4. นำ LP มาฝากให้ Beefy ช่วยทบต้น

ใน 3 ข้อก่อนหน้านั้น จะเห้นว่าผลตอบแทนส่วนใหญ่จะไม่ได้เป็น $ETH แต่เป็น Governance Token ของทางแพลตฟอร์มหรือเหรียญอื่น เช่น $VELO $BAL ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะมีแนวโน้มลดลง ดังนั้นการทยอยเทขายแล้วนำมาทบต้นจะเห็นผลตอบแทนที่ดีที่สุดซึ่งหลายคนจะไม่มีเวลาว่างแบบนั้น

Beefy เป็น Yield Optimizer ที่ช่วยอำนวยความสะดวกเรื่องนี้ โดยเราสามารถนำ LP จาก Balancer, Velodrome หรือ Beethoven X มาให้ Beefy ดูแลได้ โดยมีการคิด Performamce Fee 9.5% ของกำไรที่ได้รับ

*บางครั้งจะมี Incentive Program ในการได้รับผลตอบแทนเพิ่มเติมชั่วคราวจากการ Boost ซึ่งเราต้องนำ MooToken ที่ได้จากการฝากใน Beefy อีกทอดหนึ่ง

Link: Beefy

5. ปล่อยกู้ wstETH ใน Sonne Finance - APY 4.57% (Optimism)

Sonne Finance เป็น Money Market มี TVL 29.87m แม้จะไม่เยอะ แต่ Code Fork Compound มาและไม่มีท่ายาก จึงค่อนข้างปลอดภัย

ผลตอบแทนมาจาก 3 ช่องทางคือ wstETH ที่สะสมมูลค่าในตัวมันเอง, Supply APY จากการปล่อยกู้ และ $SONNE Incentive จากการฟาร์มรวมกันจะได้ผลตอบแทน 4.57% ((1+(1.21% + 0.26%))x4.5%)

เพิ่มจากปกติ 0.07% และอาจมีโอกาสได้มากขึ้นกว่านี้หากมีการกู้หรือราคา $SONNE สูงขึ้น

Link: Sonne Finance

6. ปล่อยกู้ wstETH ใน Granary - APY 4.75% (Optimism)

The Grannary เป็น Money Market เช่นเดียวกันกับ Sonne Finance โดยเราสามารถฝาก wstETH แล้วได้รับ 0.51% APR จากดอกเบี้ยฝาก + 1% $LDO + 4.16% $GRAIN ทำให้เมื่อรวมกับ ETH Reward จาก wstETH แล้วได้ผมตอบแทนรวมถึง 4.75% ((1+(0.51% + 1% + 4.16%))x4.5%)

อย่างไรก็ตาม $GRAIN มีแนวโน้มขาลงอย่างชัดเจน ทำให้เราอาจลดคาดการณ์ $GRAIN APR เพื่อให้สบายใจขึ้นได้ แต่หากใครมองว่าจุดนี้คือเตรียม Bottom out ก็เหมาะสมที่จะฟาร์มสะสม $GRAIN ครับ

7. ฝาก ETH ใน ETH Staking ของ Binance - APR 4.06%

อีกทางเลือกหนึ่งของ Liquid Staking คือการฝากให้ Binance เป็นคนจัดการ โดย APR ในปัจจุบันอยู่ที่ 4.06% และได้รับ BETH เป็น LSD เพื่อใช้ประโยชน์อื่นได้ ถึงแม้ว่าจะไม่ได้สูงเหมือนทางเลือกอื่นๆ แต่ก็ไม่ต่ำกว่ามาก และยังมีข้อดีอื่นๆดังนี้

• สามารถแลก BETH คืนเป็น ETH ในอัตรา 1:1 ภายใน 4 วัน หรือแลกกลับในราคาตลาด (ปัจจุบัน 1 BETH = 0.9995 ETH)
• สภาพคล่องใน Binance สูง และสามารถเทขายได้สะดวกรวดเร็วกว่าการใช้งาน On chain ที่ต้องกด Hardware Wallet
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม (Gas) ในการใช้งาน
• สามารถโอน BETH เป็นบน BNB Smart Chain (BSC) เพื่อใช้ BETH ค้ำประกันเพื่อกู้ยืม Stablecoin มาลงทุนต่อได้ (รูปด้านล่าง)

แต่ก็มีข้อเสียเพิ่มขึ้นมาเช่น Counterparty Risk อย่าง Binance อาจล้มละลาย เป็นต้น

เราสามารถ Leverage ผลตอบแทนด้วยการฝาก BETH แล้วกู้ BETH วนไปได้ใน Venus เพราะดอกเบี้ยกู้เพียง 0.44% เท่านั้น ทำให้อาจได้ APR มากกว่า 8%

ได้รับการแจ้งจากทีม Venus ว่ากำลังจะเปิด WBETH Pool ใหม่ทำให้ BETH Pool จะปิดตัวในเร็วๆนี้ ดังนั้น ขอให้รอ Update Pool ใหม่ก่อนใช้งานครับ

Link: Binance , Venus

8. [Advance] Loop ETH ใน Radiant Capital - APR 20% ขึ้นไป (Arbitrum)

Radiant Capital เป็น Money Market คล้าย Aave แต่อำนวยความสะดวกในเรื่อง Leverage Looping ให้สะดวกมากขึ้น (คล้าย Abracadabra) โดยหลักการคล้ายกับ Venus คือการ "ฝาก ETH แล้วกู้ ETH วนไปเรื่อยๆ" โดย Radiant บอกว่าสามารถรีด APR ได้สูงสุดถึง 59%!

ระบบการฟาร์มมีดังนี้

• $RDNT เป็นผลตอบแทนหลักที่จะช่วยให้ดอกเบี้ยฝาก 1.61% กลายเป็น 7.29% และดอกเบี้ยกู้ -11.49% กลายเป็น +0.6% (กู้แล้วได้เงินเพิ่ม 0.6%)
• การจะได้ $RDNT ต้อง Lock dLP (80% RDNT- 20% WETH Pool ใน Balancer) อย่างน้อย 5% ของยอดฝาก เป็นระยะเวลา 1 เดือน
• สามารถกด 1-Click loop & lock เพื่อฝาก ETH >> แบ่ง 5% แปลงเป็น dLP >> Lock dLP >> กู้ ETH >> วนกลับมาฝาก ETH ใหม่อีกรอบ ด้วยขั้นตอนเพียงครั้งเดียว
• dLP ที่ Lock 3 เดือนขึ้นไปจะได้รับ $ARB Incentive ที่ทาง Arbitrum Foundation แจกจ่ายให้ DApp บน Arbitrum

ข้อควรระวัง

• ผลตอบแทนแบบ Platform revenue จะกระจายเป็นเหรียญต่างๆ เช่น USDC, USDT, DAI, ETH, ARB ,wstETH, WBTC ทำให้ต้องฟาร์มเยอะและนานเพื่อคุ้มค่าแก๊ส
• ผลตอบแทนแบบ $RDNT ที่ได้เยอะนั้น จะมี Vesting Period 90 วัน หากต้องการปลดก่อนจะโดนหักตั้งแต่ 90% ของรางวัล ไปจนถึง 25 วัน ขึ้นกับระยะเวลาที่เหลือ
• $RDNT ที่โดนลอคนั้นสามารถ Zap into dLP ได้เช่นกัน แต่จะมีขั้นต่ำการ Lock 90 วัน เป็นอย่างน้อย
• มี $RDNT exposure: เงิน 5% ถูกแปลงเป็น dLP ซึ่งมี 80% เป็น $RDNT ทำให้เงินต้นจะไม่ใช่ ETH ทั้งหมด
• APR มีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆเนื่องจาก Use Case ของ $RDNT มีน้อยมาก และมีเงินก้อนใหญ่รอเทอยู่ตลอด ดังนั้นจึงมีความเสี่ยงที่การ Looping ETH อาจจะได้น้อยจนไม่คุ้มขณะที่เรากำลังโดน Lock dLP อยู่

ดังนั้นโดยสรุปแล้ว Radiant Capital ในตอนนี้ให้ APR ที่สูงจริงแต่แนวโน้มลดลงเรื่อยๆ ทำให้มีความเสี่ยงสูงมากที่จะไม่คุ้มภายใน 30-90 วันนี้ อย่างไรก็ก็มี Catalyst อย่าง Cross-chain Lending และ Layer Zero ที่มีโอกาสเปิดตัวภาายในปีนี้เป็น Catalyst ที่ดันราคา $RDNT ให้สูงขึ้นจน APR คงที่อยู่ได้นาน ดังนั้น นักลงทุนควรศึกษาให้ดีก่อนการลงทุน